Ontmoeten is voorkomen
Wat betekent ontmoeting werkelijk in een stad? ’s-Hertogenbosch wilde weten wat al die buurtkamers, huiskamers, dorpshuizen en koffietafels de samenleving opleveren. Niet in aantallen of in geld, maar in menselijke waarde: wat ontmoeting betekent in het dagelijks leven, hoe ze bijdraagt aan welzijn en levensplezier, en hoe ze de druk op het zorgsysteem helpt verlagen.
De stille preventieve werking van Bossche ontmoetingsruimtes
De vraag van de gemeente
De Bossche koers #vaniknaarwij wil een stad bouwen op gemeenschapszin. Maar wat betekent dat concreet? Welke waarde vertegenwoordigen de ontmoetingsruimtes waarin mensen elkaar dagelijks treffen — en hoe maak je die waarde zichtbaar, herkenbaar én bestuurbaar?
De gemeente vroeg SenseGuide om dit vraagstuk te verkennen met een aanpak die de leefwereld van inwoners centraal stelt.
Wat dit onderzoek anders maakt
De kracht van dit onderzoek ligt in de narratieve lens waarmee betekenis wordt onderzocht.
In plaats van ‘data over mensen’ gaat het om ‘data van mensen’: verhalen van inwoners die direct door henzelf zijn geduid. Dat maakt dit onderzoek wezenlijk anders dan enquêtes of traditionele interviews.
Door verhalen en zelfduiding gelijktijdig te verzamelen, ontstaat een dataset die zowel ervaringsrijk als betrouwbaar is. Patronen worden niet opgelegd door onderzoekers, maar ontstaan uit de verhalen zelf. Dat zorgt voor een zeldzaam zuiver beeld van maatschappelijke waarde – zoals inwoners die zélf beleven.
“Sinds ik hier kom voel ik me lichter. Ik hoef niet alles alleen te dragen.”
Waar andere methoden vooral kijken naar gebruik en bereik, maakt deze aanpak zichtbaar waarom mensen blijven. Wat een plek tot ontmoetingsruimte maakt, is niet het gebouw, maar de sociale ritmes, het vertrouwen, de herkenning van kleine gewoonten.
Wat we ontdekten
De verhalen van bezoekers, vrijwilligers en beheerders laten een diep menselijk weefsel zien dat in beleid vaak onzichtbaar blijft.
- Ontmoeting als preventieve infrastructuur
Inwoners die actief deelnemen aan ontmoetingsplekken voelen zich vitaler, zelfstandiger en gelukkiger. Voor velen betekent het uitstel van zorg, herstel van ritme, en herwonnen levenslust. - De stille kracht van vrijwilligers en beheerders
Vrijwilligers blijken niet alleen uitvoerders, maar dragers van gemeenschapszin. Zij houden sociale ritmes gaande die geen enkele subsidie kan vervangen. Het onderzoek gaf hun stem gewicht – en erkenning voor wat normaal als ‘informele inzet’ wordt weggezet.“
"We hebben geen applaus nodig, maar zekerheid. Dan kunnen we verder bouwen.”
- Wederkerigheid als maatschappelijk rendement
Betekenis ontstaat door te geven én te ontvangen. Deze plekken produceren geen ‘hulp’, maar relationele waarde. Elk verhaal laat voelen hoe solidariteit groeit in alledaagse gebaren. - Grenzen aan vanzelfsprekendheid
De kwetsbaarheden zijn reëel: beperkte diversiteit, afhankelijke financiering en een kleine groep dragende mensen. Dit is geen lofzang, maar een realistische basis voor beleid dat ontmoeting wil verankeren in plaats van vieren.
Erkenning en waardering
Een opvallende opbrengst: erkenning bij vrijwilligers, initiatiefnemers en beheerders. Zij voelden zich gezien. Hun dagelijkse inzet kreeg een plek in een groter verhaal — niet als bijzaak, maar als fundament van stedelijke preventie. Het onderzoek bracht beleidsmakers, bewoners en bestuurders dichter bij elkaar; losse verhalen kregen samen betekenis.
Van inzichten naar beleid
De bevindingen helpen de gemeente om ontmoeting duurzaam te verankeren. De inzichten bieden concrete handvatten:
- Van accommodatie naar sociale infrastructuur – de vraag is niet hoeveel ruimtes er zijn, maar welke betekenis ze dragen.
- Van projectfinanciering naar continuïteit – structurele steun voor plekken die aantoonbaar bijdragen aan vitaliteit en gemeenschapszin.
- Van vrijblijvende inclusie naar sociale organisatie van verschil.
- Van verantwoording naar verstaanbaarheid – verhalen als basis voor een eerlijker en menselijker afwegingskader.
Zo verdiept het narratief onderzoek het Bossche accommodatiebeleid: van fysieke meters naar sociale waarde.
Wat dit zegt over onderzoek zelf
Narratief onderzoek laat zien dat kennis niet alleen in cijfers schuilt, maar in betekenis.
Het is een democratische vorm van kennisproductie waarin inwoners hun eigen werkelijkheid duiden, onderzoekers patronen verbinden en beleidsmakers leren luisteren zonder te versimpelen.
Waar statistiek het effect meet, toont deze methode de werking: hoe ontmoeting zelf een vorm van zorg wordt.
De stille preventieve werking van ontmoeting
Wat begon als een beleidsvraag, groeide uit tot een spiegel van de stad. Ontmoetingsruimtes bleken ankerpunten van menselijkheid — plekken waar welzijn begint, vóórdat zorg nodig is.
“Ontmoeten is voorkomen” – dat is niet alleen de titel van het rapport, maar een beleidsles in één zin.
Meer weten?
Het volledige rapport en de infographics zijn beschikbaar via SenseGuide.
Neem contact op met Dave van Mourik voor een toelichting of een sessie over hoe verhalen kunnen helpen om ontmoeting duurzaam te verankeren in lokaal beleid.
